User Tag List

2 sonuçtan 1 ile 2 arası
Şu an Motor Bobinaj kategorisindeki İzalasy***111;n Ölçüm Cihazı (Meger) isimli konuyu okuyorsunuz.
  1. #1
    selbakan - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    Nov 2005
    Mesajlar
    1
    Konular
    1
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Merhaba Arkadaslar

    İzalasyon Ölçüm Cihazı (Meger) Hakkında yani kullanma kılavuzu hakkında nerden bilgi bulabilirim.

    Teşekkürler

    Benzer Konular
    ÖLÇÜM MANTIĞI HATASI
    ÖLÇÜM MANTIĞI HATASI FABRİKADA ÇALIŞAN MÜHENDİS ARKADAŞIM TELEFON ETTİ BİR GÜN HAKAN KOMPANZASYON GÜZEL...
    Elektrik Tasarruf Cihazı
    Elektrik Tasarruf Cihazı Arkadaşlar elektrik tasarrufu cihazı diye piyasada ve interner sitelerinde ELECTRİCİTY SAVİNG BOX , SAVING SAINT 2 isimleriyle tanıtılan bir cihaz...
    Primer Ölçüm
    Primer Ölçüm Forumda aradım bulamadım.Varsa herkesten özür dilerim şimdiden. -Primeri ÜÇGEN Sekonderi YILDIZ 630 KVA trafonun,sekonder akımları dengesiz bile...

  2. #2
    WebMaste® - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    Feb 2004
    Mesajlar
    898
    Konular
    238
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Elektrik Motorlarında Arıza Tespit Yöntemleri 2. Bölüm




    Dr. İbrahim H Çağlayan, Makine Y. Müh. Mehmet Yılmaz
    VibraTek Ltd Şti.

    Electric Power Research Institute (EPRI) tarafından elektrik motor arızalarının kökenin ne olduğuna yönelik yapılan araştırmalarda, elde edilen sonuç arızaların %53 oranında mekanik ve %47 elektriksel problemlerlerden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Mekanik problemler titreşim ve termal analizler ile takip edilirken, elektriksel problemler izolasyon testleri, direnç ölçerler, high-pot ve surge testleri ile izlenmeye çalışılmıştır. Halen elektriksel arızaların önceden tespiti için farklı yöntemler geliştirilmektedir.

    Elektrik motorlarındaki arızaların önceden tespiti ne sağlayacak?
    o Çalışma veriminin artırılmasını,
    o Enerji maliyetinde ortalama olarak %10 ile %14 arasında azalma
    o Bakım giderlerinin azalmasını
    o Personel üzerindeki beklenmedik duruşların sebep olduğu stresin ortadan kalkması

    1. Test Cihazları
    Sınıflandırması
    Motor arızalarını bulmada kullanılmakta olan test cihazları 3 ana grup ve 2 alt grup altında düşünülebilir. 3 ana grup;
    o Dinamik Elektrik Test Cihazları: Motor çalışırken elektriksel test imkanı sunarlar.
    o Dinamik Mekanik Test Cihazları: Motor çalışırken mekaniksel test imkanı sunarlar.
    o Statik Elektrik Test Cihazları: Elektriksel testlerin motor statik halde iken yapılmasını sağlarlar.

    2 Alt sınıf ise;
    o Test Metreler: Motorun her iki pozisyonunda iken test imkanı sunan, ancak temel bilgileri sağlayan test cihazlarıdır. Analiz imkanı sunmamakla birlikte ön bilgi temin ederler.
    o Analizörler: Problemlerin teşhisini sağlayabilecek detaylı bilgi sunarlar.

    1.1 Dinamik Elektrik Test Cihazları
    1.1.1 Test Metreler
    o Voltmetreler: Volt biriminde ölçüm yapabilen bu cihazlar elektriksel voltajın ölçülmesi imkanını sunarlar. AC veya DC olarak ölçüm yapabilen bu cihazlar voltaj düşmeleri veya voltaj dengesi hakkında bilgi edinmek amacı ile kullanılabilirler. Genellikle voltmetreler diğer testleri de yapabilen cihazlara eklenmişlerdir.
    o Ampermetreler: Akım miktarı hakkında bilgi veren cihazlardır. Motor yükünün tespiti için gerekli olan akım bilgisi bu tip cihazlarla edinilebilir.
    o Watt Metreler: Motorlarda güç faktörünün tespitinde gerekli olan ve yapılan işin birimi olan bu tip cihazlar ile ölçülebilir.

    1.1.2 Analizörler
    Dinamik olarak analiz imkanı sağlayan temel cihaz sınıfları aşağıdaki gibidir;
    o Besleme Enerjisi Analizörleri: Besleme enerjisindeki dalgalanmaları, harmonik oluşumlarını, değişimleri ve benzer elektriksel bozulmaları tespit ederek besleme enerjisinin kalitesini tayin etmenizi sağlayabilecek test cihazlarıdır.
    o Dinamik Verim Ölçerler: Bu tip cihazlar yaklaşık olarak motorun verim eğrisini çıkartabilecek şekilde dizayn edilmişlerdir. Motorun farklı yük durumlarındaki elektriksel verilerini toplayarak, IEEE Standardı (Institute of Electrical and Electronics Engineers) ile orantılı olarak, motor verimliliğinin tespitini sağlarlar. Bu cihazlar kendi başlarına motor arızalarının tespitinde kullanılmamakla birlikte, sıklıkla dinamik motor sargı analizlerinde kullanılırlar.
    o Dinamik Motor Sargı Analizörleri: Motor akım eğrisinin analizörleri olarak da bilinen bu tip cihazlar motor çalışırken test yapma yeteneğindedirler. Rotor kısa devre çubuklarının ve besleme enerjisinin kontrollerinde, ve bazı elektriksel sorunların giderilmesinde sıklıkla kullanılırlar.
    o Mekanik Analizörler:
    o Termal Analizörler: Termal analizlerdeki temel prensip, elektriksel olarak çalışan sistemlerde, bir çok elektriksel ve mekanik problemin aşırı ısınan noktaların tespiti ile tanımlanmasıdır. Noktasal ısınmalara, arızalı rulman elemanı veya kaplin ayarsızlığı gibi mekanik arızalar sebep olabileceği gibi, gevşek elektriksel bağlantı noktaları, elektriksel arklar gibi elektriksel problemler de sebep olabilir. Elektriksel arızanın sebep olacağı ısınma direkt olarak o andaki yükle ilgilidir. Örneğin 2 ohm luk bir direnç üzerinden geçen 10 amperlik akım 200 watt lık bir enerjinin ısı yolu ile kaybolmasına sebep olacaktır.
    Tablo 1 de sürekli yapılan termal kontrollerde tespit edilen sıcaklık değişimlerine göre uygulanması önerilen müdahaleler sunulmuştur.



    o Titreşim Analizörleri: Sonuçta titreşim üretebilen mekanik arızaların ve bazı elektriksel arızaların tespitinde kullanılabilen analizörlerdir. Motorlarda titreşim analizi ile eksenel ayarsızlıklar, rulman ve yataklama problemleri, balanssızlık gibi mekanik kökenli sorunlar ile, rotor kısa devre çubukları ile sargı ve hava boşluğundaki problemleri içeren bazı elektriksel arızalar tespit edilebilir.



    1.2 Statik Elektrik Test Cihazları
    o Ohm ve Miliohm Metreler: Bir devredeki direnci ölçmek için kullanılırlar. Gevşek bağlantıların ve problemlerin tespiti için fazlar arasındaki direnç değerlerinin veya daha önce yapılan ölçümlerle elde edilen değerlerin karşılaştırılması genellikle uygulanan yöntemdir.
    o Meger (İzolasyon direnci ölçer): Meg-ohm metre olarak da bilinen bu cihazlar ile izolasyon direnci bazen terra-ohm mertebelerine kadar ölçülebilmektedir. Megerin çalışma prensibi toprağa olan akım kaçağını ölçmek ve bunu mega-ohm a çevirmektir. Bu yöntem ile arıza bulunabilmesi için sargı ile toprak arasında direkt bir bağlantı olması gerekmektedir. IEEE 43-2000 standardında önerilen en az izolasyon direnci 5 meg-ohm dur.
    o High-Potantial İzolasyon Metreler: "Hi-pots" olarak da bilinen test yönteminde AC veya DC yüksek gerilim uygulanarak motordaki izolasyonun bu gerilime dayanıp dayanmadığı kontrol edilir. Toprak izolasyonunda herhangi bir hasar veya aşırı kirlilik mevcut ise yüksek voltaj nedeni ile izolasyon tamamen tahrip olacaktır.
    o Surge Test Cihazı: Yüksek voltaj ve yüksek akım ile çok fazlı motorlarda iki sarıma aynı anda sinyaller yollanır. Bu sinyaller motor sarımlarında bir devir yapar ve akım dalga formu analizi ile, topraklamada, kısa devrede ya da bobinlerde bir sorun olup olmadığını ortaya çıkarılır. Bazı durumlarda surge testi elektrik motorunuz için zararlı olabilir.
    o Statik Motor Sargı Analizörleri: Empedans ölçümünün temelini oluşturduğu bu cihazlar ile faz-faz arasında, spirler arasında ve faz-toprak arasında kısa devre olup olmadığı, rotor eksantrikliği, rotor kısa devre çubuklarında problem olup olmadığı veya rotor döküm gövdesindeki problemler hakkında bilgi sahibi olunabilir. Analiz karşılaştırma tabanlıdır. Fazlar arasında ölçülen parametrelerin yüzde olarak farklılıklarının limitler dahilinde olup olmadığına bakılır. Sonuçta hangi elektriksel arızanın ne boyutta olduğu tespit edilebilir.

    2. Statik Motor Sargı Analizörleri (BJM All-Test® Cihazları)
    Statik motor analizlerindeki temel amaç, bir elektrik makinasındaki elektro-manyetik özelliklerin ölçülerek sargılara zarar vermeden elektriksel olarak kondisyon takibine imkan sağlamaktır. AC ve DC motorlarda, jeneratörlerde, alternatörlerde, trafolarda vb. bobinin bulunduğu makinalarda bu test cihazları kullanılmaktadır. Bu cihazlar firmamız tarafından hizmetlerimizde kullanılmakta ve isteyen kullanıcılara da temin edilmektedir.

    2.1 Ölçülen Temel Parametreler
    Basit bir motor devresi direnç, empedans, endüktans, kapasitans ve faz açısı gibi temel özelliklerle nitelendirilir. Bu özelliklerin belirli periyotlarda kontrol edilmesi ise motorun sağlığı hakkında bilgi sağlayacaktır.
    Bir elektrik motorundaki sargılar 120° açı ile yerleştirilmişlerdir. Yani teorik olarak dengede olarak kabul edilirler. Bundan dolayı elde edilen ölçüm sonuçlarının diğer faz ile karşılaştırılması problemin tespitinde büyük kolaylık sağlayacaktır. Fazlar arasında voltaj dengesi olduğunun kabul edilmesi, elektriksel problemlerin tespitinde empedans kontrolünü ön plana çıkarmaktadır. Empedans değeri aşağıda verilen formül ile hesaplanmaktadır.
    Formülde R akım direnci, XL =2?*f * L endüktif reaktans (sargının AC akım direnci) ve Xc= 1/(2?*f * C) kapasitif reaktansdır.
    Formülde de görüldüğü gibi empedans değerinde bir etken olan Endüktans değeri, aşağıda belirtilmiş olan etkenlerden direkt olarak etkilenir.
    o Rotorun stator sargılarına göre konumu
    o Rotor kalitesi ki bu döküm kalitesine, kısa devre çubukları sağlığına, rotorun eksantrikliğine ve laminasyon kalitesine direkt bağlıdır.
    o Stator sargı tipi.
    o Spirler arasındaki endüktans. Uygun sarım sayısında ve uygun kalitedeki spirlerden oluşmuş bobinler yine uygun şekilde motor içerisindeki yerlerini aldığında, fazlar arasında endüktans ve sonuç olarak da empedans değerlerinin dengede olması beklenir. Spirler veya fazlar arası kısa devre olması durumunda ise endüktansta değişmeler olacak ve bu da empedansın ve faz açısının fazlar arasındaki dengesini bozacaktır.

    2.2 Akım / Frekans Testi - I/F
    Bir elektrik motorundaki empedans ve endüktans değerleri -yukarıda da bahsi geçtiği gibi- rotor pozisyonuna göre değişim gösterebilir. Bundan dolayı bu parametrelerde ölçüm yapmanın yanı sıra rotor pozisyonundan etkilenmeyecek özel testlerinde yapılması gerekmektedir. Bu durumda yapılması gereken, referans bir frekansta elde edilmiş akım değerinin, frekans iki katına çıkarıldığında alacağı değerin her üç fazda kontrol edilmesidir. Elde edilen sonuç fazlar arasındaki durumun gerçek görüntüsü olacaktır. Bir sargıdaki empedans direnç, endüktans, kapasitans ve frekans etkenlerini içerdiğinden dolayı, artan frekans değerinin karşılığında asıl azalma %15 ile %50 oranında akımda gözlenmelidir. Bu azalma her üç fazda da aynı olmalıdır. Ancak bir arıza başlangıcında veya arıza durumunda farklılıklar gözlenecektir.



    2.3 Analizler ve Değerlendirmeler
    Stator sargılarında ve rotorlarda bazen üretimden kaynaklanan hatalara rastlanılabilir. Ne türde olursa olsun bütün elektriksel arızalar motorun güvenirliliğini ve enerji verimini olumsuz yönde etkiler.
    Motor sargılarında başlıca 4 tip arıza bulunmaktadır.
    o Spirler arası kısa devre: Aynı bobinde bulunan spirler arasında bulunan kısa devre
    o Bobinler arası kısa devre: Aynı fazda bobinler arası kısa devre
    o Fazlar arası kısa devre: Farklı fazlardaki bobinler arası kısa devre
    o Topraklama hataları: Faz ile toprak veya bobin ile toprak arasındaki izolasyon zayıflığı
    Sargı hataları izolasyonun yaşlanmasına, kirliliğe, aşırı ısınmaya, tek faza kalmaya, hasarlı bobin veya malzeme kullanılmasına, laminasyona veya fazlar arasındaki balanssızlığa bağlı olarak oluşabilir. Bu arızaların büyük bir kısmı zamanla oluşabilecek türdendir.
    Rotorda sıklıkla görülen arızalar ise;
    o Kısa devre çubuklarında kırık veya çatlak: Bu soruna kalkış anındaki zorlanmalar, aşırı ısınma vb. problemler sebep olurlar. Çubuklardaki kırık veya çatlaklar stator ve rotorda endüktans kaybına neden olurlar. Çalışma esnasında bu durum titreşime ve rotor çubuklarını saran bir ısınmaya neden olur. Bu da sonuçta diğer çubuklarda da benzer sorunların oluşması için zemin hazırlar.
    o Döküm boşlukları: Döküm rotorlarda rastlanılan bu sorunun benzeri bakır alaşımlı rotorlarda da yüksek direnç noktaları oluşumu şeklinde görülür. Alüminyum döküm rotorlarda ise döküm boşlukları motorun operasyonu üzerinde etkili değildir. Bununla birlikte bazı durumlarda bu boşluklar kısa devre çubuklarındaki kırık gibi davranabilmektedirler. Döküm boşlukları endüktans ve empedans ölçümleri sonucu tespit edilebilir.
    o Hava boşluğu problemleri: Eksantrik hava boşluğu motorda titreşim oluşmasına ve sonuçta motordaki mekanik elemanların arızalanmasına neden olacaktır.
    Elektrik motorlarında sıklıkla rastlanılan yukarıda bahsi geçen bütün arızaların tespiti Statik Motor Analizi (All Test yöntemi) ile mümkündür. Fakat yapılacak bu analizlerdeki amaç ölçüm parametrelerin mutlak değerlerine ulaşmak değil, sonuçta fazlar arasında bu parametrelerde nasıl bir denge olduğunu görmektir.
    Aşağıda deneysel olarak yaratılmış arıza durumlarında yapılan ölçümlerden elde edilen sonuçlar incelenmiştir.
    o Direnç: Ölçümler sonucunda elde edilen direnç değeri 0.300 ohm un altında ise fazlar arasında görülecek olan farklılık sadece kablo boyundaki farklılığı işaret edecektir. 0.300 ohm un yukarısında ise fazlar arası farklılık %5 i geçmemelidir. Bu limitin üzerinde bir balanssızlık var ve I/F değeri ile faz açısı değeri dengede ise gevşek bağlantı sebep olabilir. Eğer benzer dengesizlik I/F değerinde ve faz açısında da gözleniyor ise ciddi şekilde bir sargı arızası mevcuttur.
    o Empedans (Z) ve Endüktans (L): 3-fazlı bir elektrik motorunda rotor pozisyonu ve/veya rotor arızası direkt olarak empedans ve endüktans değerlerini etkileyecektir. Düşük devirli motorlar oldukça dengeli Z ve L değeri sergilemelerine karşın, devir arttıkça -örneğin 2 kutuplu bir motorda (3000 rpm)- bu değerlerde denge bozulmaları görülebilir. Test sadece Z ve L dengesizliği gösteriyor ise sorun bir sargı hatası kadar ciddi olmayabilir. Bu durumda rotor 90°'lik açıyla çevrilmeli ve bu ölçümler tekrarlanmalıdır. Bu durumda Z ve L değerlerinin de aynı yönde değişmeleri beklenir. Ayrıca Z ve L değerlerinin 3 fazdaki çizmiş oldukları doğru birbirlerine paralel olmalıdır. Mesela 3-fazda okunan düşük-Z, orta-Z, yüksek-Z değerine karşın; yine 3-fazda düşük-L, orta-L ve yüksek-L değerleri okunmalıdır. Empedansdaki normal dışı davranışlar aşırı ısınma veya sargılardaki kirliliği işaret edebilir. Endüktansta görülecek sapmalar ise rotor arızalarını gösterir. Eğer Z ve L da sapma var ve buna karşın paralel sapmalar faz açısında veya I/F değerinde gözleniyor ise ciddi bir sargı arızası işaret ediliyordur.
    o Faz Açısı ve I/F değeri: Bobinler, fazlar veya spirler arasındaki kısa devrenin olduğunu gösterebilecek en önemli testlerdir. Faz açısı değerinin fazlar arasında en fazla 1 (derece) farklılıkta olması, I/F değerinde ise frekans iki katına çıkartıldığında akım değerinin -%15 ile -%50 arasında azalması ve fazlar arasında en fazla 2 farklılık olması istenir. -%50 den daha fazla bir azalma (mesela -%54) kesinlikle bir kısa devreyi işaret eder.

    2.4 Statik Motor Analizörleri Kullanım Sahaları
    Statik motor sargı analizörleri ile elektrik aşağıda belirtilen arızalar tespit edilebilmektedir;
    o Spirler arası kısa devre ve arıza
    o Bobin arızaları ve bobinler arası kısa devreler
    o Faz arızaları ve fazlar arası kısa devre
    o İzolasyon hataları
    o Bağlantı ve kablo hataları
    o Rotor eksantrikliği
    o Kırık veya çatlak kısa devre çubukları
    o Döküm boşlukları

    Uygulama Sahaları
    Bu analizörler ile bobinin bulunduğu bütün
    makinalarda yukarıda belirtilen arıza tespitleri yapılabilir.
    o AC/DC Motorlar
    o Jeneratorler/Alternatorler
    o Tezgah Motorları
    o Servo Motorlar
    o Kontrol Trafoları
    o Çevirici ve Dağıtıcı Trafolar
    BJM-All Test cihazları ile ilgili daha fazla bilgi firmamızdan temin edilebilir.

    Kaynak:http://www.bilesim.com.tr

Konu Bilgileri

Users Browsing this Thread

Şu an 1 kullanıcı var. (0 üye ve 1 konuk)

Bu Konudaki Etiketler

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok
  •  

SEO by vBSEO 3.6.0