Uzatma için kullandığınız çoklu prizin içinde kesinlikle sıfırlma yapmayın, çünkü çoklu prizi duvara takarken yan çevirip takarsanız, daha önce nötr'e gelen uç bu sefer faz'a gelir ve toprak hattına faz girmiş olur, yani çarpılırsınız.
bu konu hakkında bılgınızı paylasırsanız cok sevınırım.yanı tam olarak anlamadımda.Bırde ben elektrık muhendıslıgı 2 sınıfa gectım bu sene en cok matematıgemı onem vermelıyım.bı de fızıgım bıraz zayıf.ben daha cok hemen proje cızmek ve elektrıksel terımlerı anlamak ıstıyorumda bunlarda acele etmemelımıyım?sagolun.
Sıfırlama elektrik panolarında ve elektrik prizlerinde yapılabilir sadece.
Elektrik panolarında toprak hattından kaynaklanan problemlerde çözüm maliyetli olduğu
takdirde, toprak hattı olmayan evlerde ise elektrik prizlerinde nötr hattı ile
toprak hattı birleştirilerek sıfırlama yapılır.Sıfırlama yapılan hatlarda toprak hattı
megerle ölçüldüğünde yaklaşık 0 ohm görülür. Mevcut toprak hattı ile nötr hattı birleştirilecek ise
kesinlikle toprak hattı üzerindeki dokunma gerilimi ölçülmelidir.Yönetmeliğe göre max. 50V
olmalıdır dokunma gerilimi.Ama nötr hattı ile birleştirilecekse 10 V u geçmemelidir.
Aksi takdirde işletme trafosuna zarar verebilir(kısa devre akımlarını etkiler).Evlerde
yapılmasında fazla sakınca yoktur ama işletmelerde yapılırsa yüksek maliyetli hasarlara
neden olabilir.Sonuç olarak tedaş tan kaynaklı nötr hattı ile faz hattı yeri değişirse
büyük problemlere neden olacağından dolayı zorunlu hallerde yapılmalıdır.
Hem toprak hattı olmayan evler diyorsun hem de nötr hattı ile toprak hattı birleştirilir diyorsun. doğrusu şu nötr aynı zamanda prizin toprak ucuna da bağlanır. Öte yandan eğer TEDAŞ trafosu dağıtım sistemi TN ise yani binada ayrıca koruma topraklaması yok ise zaten nötr ve toprak baraları birleştirlmiş demektir, bu durumda nötrü prizde toprak ucuna da bağlama izolasyon hatası durumunda hata akımının kesitine göre nötr ve toprak hatları üzerinden akması demektir(toprak hattı olan binalar), ninada toprak hattı yok ise hata akımı nötr ve hatalı faz üzerinden akar bu da muhtemelen kısa devre demektir ve sigorta açar. Toprak hattı üzerindeki ya da yoksa nötr toprak ucuna da bağlanmışsa izolasyon hatası meydana gelmeden zaten gerilim ölçemezsin, bu durumda hata olduğunu kabul edip hesaplama yaparsın bu da zaten topraklama denen olayı tasarlama demektir.
Toprak hattı olmayan evler derken, topraklaması ömrünü doldurmuş yada sağlıklı çalışmayan hattı kastettim.Binada hiç bir zaman toprak ve nötr baraları birleştirilmez.Dediğiniz olay zaten tedaş a ait direklerde mevcut.Nötr hattı direk temelinden topraklanır.Sigorta atma olayıda eğer evde kaçak akım koruma rölesi (30mA) varsa nötr ile toprak birleştiği an atar.Yada sayaç girişinde yangın koruma rölesi (300mA) varsa atar.Aslında aynı şeyden bahsediyoruz ama ben biraz daha açıklama gereği duydum.Yanlış anlaşılmasın arkadaşımızın daha iyi anlayabilmesi için.Hoşçakalın.
Selam arkadaşlar..Öncelikle bu konuyu topraklama sistemleri bölümümüzde paylaşsak daha iyi olacağı kanaatinde idim.Ama malum burda açıldı birkaç şeye açıklık getirmek istedim.Öncelkikle elektrik sektöründe gerek mühendisi gerek teknikeri, topraklama konusunda oldukça zayıf (hem teorik hem pratik).Htta öyle ki bu işin kitabını yazanlar bile bazen kendi aralarında çelişkiye düşüyorlar. Öncelikle Ben bir Elektrik mühendisiyim ve uzmnanlık alanım topraklama sistemleri.Topraklama çok çeşitli şekilde yapılabilir.Ancak bu aşamada olmazsa olmazlar vardır.Bunların içinde de TEDAŞ tan beslenen AG şebekeli işletmelerde.Yani Müşterek trafosu olmayan yerler (bina kamu daireleri v.s.v.s.) .Bu yerlerdeki topraklama sistemleri kesinlikle ve kesinlikle TEDAŞ ın uyguladığı sisteme bağlı olmak zorundadır.Yani tedaşın trafolarında sistem TT ise (yani toprak nötr ayrı) beslediği yer de TT olmak zorundadır ki Türkiyede TEDAŞ halen bu sistemi kullanıyor.Bu yüzden TEDAŞ özellikle AG Şebekelrde Kaçak akım rölesi kullanmayı şart koşuyor. (ki yönetmelikte TT sistemlerde kaçak akım kull.zorunluluğu var.)Ancak fabrikalarda yani kendi müşterek trafosu olan işletmelerde Topraklama sistemini seçmek sistemi kuran kişiye bağlı olarak değişebilir (TT veya TN veya bunun alt kolları TN-c TN-S v.s.v.s.).Yani coldyd arkadaşım tam tersini diyorsun.Tekrar diyorum.AG den beslenen işletmelerde KESİNLİKLE TOPRAK NÖTR BİRLEŞTİRİLEMEZ.Aksi takdirde Yukarıdaki arkadaşların dediği gibi Kaçak akım rölesi kullanılamaz. Bunun dışında TN sistemlerde ise Toprak nötr sadece ANA dağıtım panosunda birleştirilebilir(ayni eski deyişle sıfırlama).Yani prizlerde birleştirmek oldukça sakıncalıdır.. Burda da dikkat edilecek bir husus ise panoda birleşse bile hem nötr hem de toprak hattı yyine de makinaya kadar ayrı ayrı çekilmelidir.(TN-C sistem hariç). </font>
Hunca arkadaşımızın yaptığı açıklama olayı yeterince aydınlatıyor sanırım. Arkadaşımızn dediği AG yükler TEDAŞ ın TT trafosundan beslendiğine göre, burdan enerji alan bütün yükler koruma topraklaması(yönetmeliğe göre artık temel topraklama) yapmak zorundadır. Bu koruma topraklamasının max topraklama direnci 50 V/30 mA =1666 ohm dur.(Kuru mahaller, 50 Vdokunma gerilimi ve 30 mA toprak akımı için, yani toprak kaçak akım rölesi varsa). Yok ise ya da var ama arızalndı diyelim bu durumda max toprak geçiş direnci ne olmalıdır. Çünkü ortalıkta değişik rakamlar var.
ŞİMDİ GELDİK EN ÖNEMLİ KONUYA..EĞER SİSTEMDE KAÇAK AKIM RÖLESİ VEYA YANGIN KORUMA YOKSA TOPRAK GEÇİŞ DİRENCİ SINIR DEĞERİ NE OLACAK? BU DURUM ELEKTRİK SEKTÖRÜNDE OLDUKÇA TARTIŞILAN BİR DURUM..BUNDAN 1 SENE ÖNCESİNE KADAR İŞLETMELERİN YG KISIMLARI İÇİN TOPRAK GEÇİŞ DİRENCİ DEĞERİ 4 OHM, AG VE NÖTR HATTI İÇİN 2 OHM SINIR DEĞERLERİ ARANIYORDU.BUNUN DIŞINDA PATLAYICI ORTAMLAR LPG TANKLARI DGAZ TESİSATLARI V.B. İÇİN İSE 1 OHM SINIR DEĞERİ ARANIYORDU.HER İLDE HER BÖLGEDE FARKLI SINIR DEĞERİ ARANMASI POLEMİKLERE YOL AÇIYORDU.HALEN DAHA AÇIYOR.BUAN ŞÖYLE AÇIKLIK GETİRMEK İSTİYORUM..ÖNCELİKLE BU KESİN Kİ TOPRAKLAMA GEÇİŞ DİRENCİ SINIR DEĞERLERİ TOPRAKLAMA TESİSATINA GÖRE DEĞİŞİKLİK GÖSTERİR.YANİ HER İŞLETMEDE DEĞİŞKENDİR.KAÇAK AKIM RÖLESİ KULLANILMAZ İSE İNSAN İÇİN DOKUNMA GERİLİMİ DEĞERİ OLAN 50 VOLT, ANA PANODA KULLANILAN SİGORTANIN AÇMA AKIM DEĞERİNE BÖLÜNEREK SINIR DİRENÇ DEĞERİ BULUNABİLİR.
ÖRNEĞİN TESİSTE 80 AMPER NOMİNAL DEĞERLİ BİR SİGORTA KULLANILIYORSA 50V/80A= 0,625 OHM O TESİSİN TOPRAK GEÇİŞ DİRENCİNİN SINIR DEĞERİ OLACAKTIR.
TEKRAR İFADE ETMEK İSTİYORUM; HİÇBİR YÖNETMELİKTE RAKAMSAL OLARAK NET BİR SINIR DEĞER BELİRTİLMEMİŞTİR.BELİRTİLEN DEĞERLER SADECE TAVSİYE EDİLEN GEÇİŞ DİRENÇ DEĞERLERİ OLABİLİR.2-4 -5 OHM GİBİ SINIR DEĞERLERİ KENDİ FİKRİMCE HİÇBİR YÖNETMELİĞE DAYANDIRILMAMKTADIR.YERİ GELİR 2 OHM BİLE TEHLİKELİ BİR DİRENÇ DEĞERİ OLABİLİR.
SAYGILAR</font>
Peki diyelim ki TEDAŞ TT trafosunun işletme topraklamasıdirenci Rİ=2 ohm ve bunu TEDAŞ tan öğrendik, örnek bir yapının koruma topraklamasını yapacağız bu da Rk olsun. şimdi izolasyon hatası durumunda hata akımı Ih=230/(Ri+Rk) olacaktır. bu durumda trafo işletme noktasına max 50 volt gelmesi istenir genelde. Vn=50=Ih*Ri dir, yani 50=230*Ri/(Ri+Rk)burdan Rk=180*Ri/50 =360/50=7,2 ohm olur. Böyle bir durumda Ih=230/9.2=25 A olur. Vn=25*2=50 volt olur ama Vk=25*7.2 =180 volt olur. Yani izolasyon hatası durumunda koruma topraklaması üzerinde 50 volt koşulunu sağlamaktansa, trafonun nötr noktası üzerinde bu şartı sağlamak tercih ediliyor, çünkü nasıl olsa kaçak akım rölesi devreyi açar diye, buna ne diyorsun.
Ayrıca şunu da söyliyeyim, toprak kaçak akım rölesi kullanıyorum diye topraklama direnci max 1667 ohm olacağına göre ben o zaman hiç topraklama yapmayayım ya da 1200 ohm veya 1000 ohm bile durumu kurtardığına göre tasarım yaparken topraklamayı kaçak akım rölesi var dye mi tasarlayacağım yoksa en kötü durumu dikkate alıp yok diye mi tasarlayacağım çünkü arada malzeme ve tasarım yönünden bir uçurum var