Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), elektrik iletim sisteminin işletimini sağlayacak yan hizmetleri, maliyetleri en aza indirecek ve eşit taraflar arasında ayrım gözetmeyecek şekilde tedarik edecek.

'Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği' Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK), elektrik piyasasında yan hizmetler kapsamında sunulan hizmetlerin tedarikine ilişkin ticari usul ve esasları içeren "Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği" Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, TEİAŞ, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan arz kalitesi ve işletme koşullarına ilişkin kriterler doğrultusunda iletim sisteminin işletimini sağlayacak yan hizmetleri; teknik gereklilikler, iletim sistemi kısıtlarını ve bölgesel gereklilikleri de dikkate alarak, sistemin işletme güvenliğini ve sistem bütünlüğünü sağlayacak, yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin maliyetleri en aza indirecek ve eşit taraflar arasında ayrım gözetmeyecek şekilde tedarik edecek.

Yan hizmet belgelendirme

Yan hizmet anlaşmaları kapsamında veya tedarik süreci neticesinde bu hizmeti sunmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, sekonder frekans kontrol hizmeti hariç olmak üzere diğer yan hizmetleri sağlayacakları tesislerinin ilgili yan hizmeti sağlama niteliğine sahip olduğunu TEİAŞ’a sunulacak bir sertifika aracılığıyla belgelendirecek.

Ayrıca, tüzel kişiler, sekonder frekans kontrol hizmetini sağlayacağı tesislerinin bu hizmeti sağlama niteliğine sahip olduğunu, TEİAŞ’ın ilgili birimi tarafından gerçekleştirilecek performans testleri neticesinde TEİAŞ tarafından onaylanan standart sekonder frekans kontrol performans test raporu ile belgelendirecek.

Yan hizmet sertifikaları ve sekonder frekans kontrol performans test raporu Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde ele alınan performans testlerine dayandırılacak.
Yan hizmet sertifikaları Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) veya TÜRKAK ile karşılıklı tanıma anlaşması bulunan akreditasyon kurumları tarafından yan hizmetler performans testleri yapmak üzere uygunluk belgesi almış, TS EN ISO IEC 17020 standardına göre A Tipi muayene kuruluşu olarak akredite edilmiş firmalar tarafından verilecek.

Muayene kuruluşları tarafından sertifika verilen üretim veya enerji depolama tesisleri ve bu tesislere ait sertifikada yer alan teknik özellikleri de içeren bilgiler söz konusu muayene kuruluşu tarafından sertifikanın verilmesini takiben 30 gün içerisinde TEİAŞ’a da bildirilecek.

Primer frekans kontrolü

Primer frekans kontrol hizmeti sağlayan yan hizmet piyasa katılımcılarına, yönetmelik hükümleri doğrultusunda belirlenen kapasite bedeli ödenecek.

Primer frekans kontrol hizmeti sağlanması nedeniyle ortaya çıkabilecek enerji açık ya da fazlası 14/4/2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri kapsamında enerji dengesizliği kapsamında değerlendirilecek.

Sekonder frekans kontrolü

TEİAŞ tarafından, sekonder frekans kontrol hizmeti sağlayan yan hizmet piyasa katılımcılarına yönetmelik hükümleri doğrultusunda belirlenen kapasite bedeli ödenecek.

Sekonder frekans kontrol hizmeti sağlanması nedeniyle ortaya çıkan enerji açık ya da fazlası Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri kapsamında enerji dengesizliği olarak değerlendirilecek.

Frekans kontrolünün izlenmesi

Primer ve/veya sekonder frekans kontrol rezervlerinin izlenmesi ve bu hizmetlerin yan hizmet birimlerince sağlanıp sağlanamadığının tespiti amacıyla, bölgesel yük tevzi merkezleri (BYTM), TEİAŞ’a ait SCADA sisteminden veya TEİAŞ güç kalitesi çözümleme cihazları vasıtasıyla elde edilen veri ve bilgiler dikkate alınacak.

Ayrıca, primer ve/veya sekonder frekans kontrol hizmeti sağlayan yan hizmet birimlerinde bulunan kayıt cihazlarından elde edilen veri ve bilgiler, ilgili yan hizmet piyasa katılımcıları tarafından Sekonder frekans kontrol modülü (YHPYS) aracılığıyla yapılan bildirimler de değerlendirilecek.

Reaktif güç kontrolü

İletim sistemine 66 kilovolt ve üzeri gerilim seviyesinden bağlı ve kurulu gücü 30 megavat ve üstünde olan üretim tesislerine sahip lisans sahibi tüzel kişilerle reaktif güç kontrolü hizmet anlaşması imzalanacak.

Ayrıca, rüzgar enerjisine dayalı ve fotovoltaik güneş üretim tesisleri Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen koşullar dahilinde reaktif güç kontrolüne katılacak.

İletim veya dağıtım sistem işletmecisi, reaktif güç kontrolüne ilişkin yan hizmet anlaşmaları kapsamında bulunan üretim tesisleri arasından ilgili hizmetleri sağlayacak üretim tesislerini, sistem kısıtlarını dikkate alarak ve toplam reaktif güç kontrolü tedarik maliyetini en aza indirecek şekilde seçecek.