Topraklama; meydana gelebilecek bir hata durumunda oluşacak akım ve gerilimlerinin insan hayatını tehlikeye sokmasını önlemektedir. Topraklama, elektriğe karşı insan hayatını koruma da en etkin yöntemlerin başında geldiği için ölçüm periyotlarına mutlaka dikkat edilmelidir.

Enerji Tabi Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanıp 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak, yürürlüğe giren, "Elektrik tesislerinde topraklamalar yönetmeliği Ek-P`de çeşitli topraklama tesislerinde işletme dönemi içindeki muayene, ölçme ve denetlemelere ilişkin önerilen periyotları verilmiştir. Bunlar;

Elektrik üretim, iletim, dağıtım tesisleri, 2 yıl
Enerji Nakil ve dağıtım hatları 5 yıl
Sanayi tesisleri ve iş merkezleri direnç değerleri 1 yıl
Topraklama tesisleri ile ilgili diğer kontroller 2 yıl
Sabit işletme elemanları 1 yıl
Yeri değişebilen işletme elemanları 6 ay
Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli zararlı maddelerle çalışabilen işyerleri ve ıslak ortamlarda çalışılan işyerleri için kontrol periyotları 1 yılı aşamaz.

Topraklama Tesisi Nedir?

Birbirlerine iletken olarak bağlanan ve sınırlı bir alan içinde bulunan topraklayıcılar ve topraklama iletkenlerinin tümünün bulunduğu sisteme denir.

Topraklamanın temelinde insan hayatının korunması, işletme elemanlarının ve diğer eşyaların hata durumunda elektriğin vereceği hasarlara karşı korunma konusu vardır.

Yeni yapılan veya değiştirilen işletmelerin/tesislerin devreye alınmadan önce montaj ve inşa aşamasında nitel (göz ile) ve nicel (deneysel ve ölçüm) gözlemlerden geçirilmesi gerekmektedir.

Nitel Gözlem

Enerjisiz durumda ki tesis nicel gözlem yapılmadan önce nitel gözleme tabi tutulmalıdır.

İlgili işletme elemanlarının, güvenlik standartlarını sağlayıp sağlamadığı,
Elemanların seçiminin, montajının imalatçı verilerine göre yapılıp yapılmadığının,
Güvenliği etkileyen hasarların olup olmadığının,
Tehlikeli gövde akımlarına karşı koruma önelemlerinin alınıp alınmadığı,
Kablo, iletken ve baraların akım taşıma kapasitesine uygun seçilip seçilmediği vb. konuların kontrolü yapılmaldır.


Nicel Gözlem

Nicel gözlem; ölçme ve denetleme kavramlarını içermektedir. Çeşitli ölçü ve test aletleri ile yapılmaktadır.

Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği gereğince ölçüm ve test yapılması gereken konular şöyledir;

Süreklilik Testleri,
İzolasyon Direncinin Ölçülmesi,
Toprak Özdirencinin Ölçülmesi,
Topraklama Direncinin Ölçülmesi,
Loop Empedans Ölçümü
RCD Testi,
PSC (kısa devre akımı) ve PFC (muhtemel kaçak akım) Testi,

Süreklilik Testi

Süreklilik testinde amaç iki iletken arasındaki direncin ölçülmesidir. Topraklama tesistlerinde süreklilik testleri; koruma iletkenlerinin, ana ve yardımcı eşpostansiyel baralarının bağlantılarının kontrolü için yapılır.



İzolasyon Direncinin Ölçülmesi,

Aktif bölümler (Faz iletkenleri) ile toprak arasında ölçülen dirençtir. 3 kademe izolasyon direnç ölçümü yapılır.

250V için yalıtım direnci =<0,25 MW
500V için yalıtım direnci =<0,5 MW
1000V için yalıtım direnci =<1 MW olmalıdır.